Tijdschrift voor Levensmiddelenrecht

TvL streeft er naar een praktisch én wetenschappelijk platform te creëren voor juristen, academici, beleidsmakers en andere geïnteresseerden in het levensmiddelenrecht om op de hoogte te blijven en ideeën en visies uit te wisselen. Op deze wijze levert TvL een bijdrage aan de rechtsontwikkeling in het levensmiddelenrecht. In de keuze van onderwerpen en de wijze van presentatie gaat de redactie ervan uit dat lezers een juridische achtergrond of een achtergrond in de levenswetenschappen hebben.

Zoals uitgedrukt in de ondertitel gaat TvL over het levensmiddelenrecht in ruime zin: om “recht en beleid in de agri-food keten”. Natuurlijk omvat dit het levensmiddelenrecht zoals gedefinieerd in de Verordening 178/2002. Maar ook delen van wat meestal ‘agrarisch recht’ wordt genoemd, alsook het marktordeningsrecht en het mededingingsrecht in de levensmiddelensector komen in TvL aan bod. TvL is daarbij diepgravend en gericht op de (beleids)praktijk. Hoewel TvL vooral aandacht heeft voor het Nederlandse perspectief, zal het ook regelmatig aandacht besteden aan de situatie in andere lidstaten van de Europese Unie. Dit vertaalt zich letterlijk in het feit dat TvL in beginsel een Nederlandstalig tijdschrift, is, maar ook ruimte biedt aan Engelstalige publicaties.

Het levensmiddelenrecht doet zich in alle schakels van onze voedselketen voelen. Vanaf de primaire productie tot het moment dat het levensmiddel op uw bord ligt – en, in sommige gevallen, zelfs nog daarna. Daarmee dient het levensmiddelenrecht een groot publiek belang. Een hoog niveau van voedselzekerheid en -veiligheid verzekert dat consumenten toegang krijgen tot gezond en veilig voedsel. Daarnaast draagt vertrouwen in voedselveiligheid binnen een bepaalde markt (veelal de Europese Unie) ook bij aan de handel in levensmiddelen en veiligheidsstandaarden op mondiaal niveau.

Effectieve controle en handhaving door de overheid is daarvoor onmisbaar. Tegelijkertijd rijst de vraag hoe de bevoegdheden van de toezichthouders zich verhouden tot de verantwoordelijkheden van de levensmiddelenexploitant. De voortgaande Europese integratie leidt tot inherente spanning tussen private spelers en nationale overheden. De private spelers bewegen zich op een Europese markt zonder binnengrenzen, terwijl nationale autoriteiten ingeklemd zitten tussen nationale grenzen waar zij hun eigen interpretaties en prioriteiten hanteren in afstemming met Brussel.

Naast meer algemene wet- en regelgeving inzake voedselveiligheid en controles, kent het levensmiddelenrecht ook een grote hoeveelheid specifieke wetgeving. Hierbij kan worden gedacht aan etikettering, claims, novel foods en duurzaamheid, toelating van pesticiden, diergeneesmiddelen en marktordening. Maar ook vraagstukken over begrenzing, zoals het onderscheid tussen levens- en geneesmiddelen en de praktische betekenis van het voorzorgsbeginsel. Kortom: het levensmiddelenrecht kent tal van aspecten die het waard zijn verder uit te diepen mede omdat dit bepalend is voor de commerciële speelruimte van levensmiddelenproducenten en -exploitanten.

Het levensmiddelenrecht is ook een dynamisch rechtsgebied dat onderhevig is aan constante verandering en ontwikkeling. Waar het levensmiddelenrecht eerst vooral nationaal werd geregeld, is binnen de Europese Unie het overgrote deel van de nationale wetgeving inmiddels op Europees niveau geharmoniseerd. Daarbij ontkomt ook het levensmiddelenrecht niet aan belangrijke maatschappelijke thema’s, zoals duurzaamheid. Ook de Europese Commissie tracht met haar Farm to Fork strategy – als onderdeel van de Green Deal – bij te dragen de voedselketen en deze eerlijker, gezonder, transparanter en duurzamer te maken. Hoe gaat dit in de praktijk en welke lessen zijn er uit de afgelopen jaren te trekken? Tegelijkertijd kenmerkt de ontwikkeling van het levensmiddelenrecht zich vaak als reactie op grote voedselveiligheidscrises. Denk aan de Fipronil-crisis in 2017 of aan de Ethyleen-Oxide crisis in 2021. Nu de ontwikkelingen in het levensmiddelenrecht elkaar in hoog tempo opvolgen, is het belangrijk voor de praktijk die ontwikkelingen te volgen.

De redactie verwelkomt graag suggesties van lezers voor een aankomend nummer. Bij het selecteren van artikelen hanteert de redactie kwaliteit als uitgangspunt. Verder moet het stuk wezenlijk iets toevoegen aan het terrein van levenmsiddelenrecht, de discussie over een specifie onderwerp een stap verder brengen en een juridische invalshoek hebben of vanuit de levenswetenschappen zijn aangevlogen.