De fiscale strafbeschikking . Beschikt of geschikt?!

1. Inleiding ‘De fiscale strafbeschikking’. Mogelijk doet het eerste gedeelte van deze term de lezer nog vermoeden dat het hier een fiscale (administratieve) afdoeningmodaliteit betreft. Ook de vertrouwde blauwe enveloppe waarin de fiscale strafbeschikking verschijnt, zal er bij de ontvanger van de strafbeschikking doorgaans niet toe leiden dat er alarmbellen gaan rinkelen.1 Het is echter een wolf in schaapkleren. De fiscale strafbeschikking is, evenals de OM-strafbeschikking, een daad van vervolging met alle gevolgen van dien. De facto duidt het voorvoegsel ‘fiscale’ er slechts op dat het een strafbeschikking betreft die is uitgevaardigd door het bestuur van ’s Rijks belastingen (art. 76 AWR) of door de inspecteur van Douane (art. 10:15 Adw).2 De regeling van de fiscale strafbeschikking in de AWR wijkt (slechts) op onderdelen af van de (algemene) regeling van de strafbeschikking in het Wetboek van Strafvordering.3 Oplettendheid is geboden! Hoewel onder de noemer ‘fiscale strafbeschikking’ dus ook een door de inspecteur van Douane uitgevaardigde beschikking wordt begrepen, zal de nadruk in deze bijdrage liggen op de bevoegdheid tot het opleggen van een strafbeschikking door het bestuur van ’s Rijks belastingen. Deze bevoegdheid is vanaf 1 juli 2011 vervat in art. 76 AWR.4 Tot 1 juli 2011 bevatte art. 76 AWR5 de aan de Belastingdienst voorbehouden bevoegdheid om voor fiscale delicten een transactie aan te gaan. De (fiscale) strafbeschikking verschilt wezenlijk van de transactie. Voor de verdachte die er mee geconfronteerd wordt, vormt de strafbeschikking geen vooruitgang ten opzichte van de positie die hij zou hebben gehad voor 1 juli 2011. Het uitvaardigen van een strafbeschikking kwalificeert als een daad van vervolging. Met het onherroepelijk worden van de strafbeschikking komt, anders dan bij de transactie het geval was, de schuld van de ‘bestrafte’ vast te staan. In de praktijk komt dan ook regelmatig de vraag op of ook na 1 juli 2011 een transactie nog tot de mogelijkheden behoort.6 Hoewel de fiscale strafbeschikking met veel bombarie werd ingevoerd, zijn ons – ruim twee jaar na de invoering – uit de eigen praktijk nog geen gevallen bekend waarin een fiscale strafbeschikking (uiteindelijk) werd uitgevaardigd. In deze bijdrage zal allereerst een algemene beschrijving van de fiscale strafbeschikking worden gegeven. Vervolgens wordt besproken wanneer een fiscale strafbeschikking kan worden opgelegd waarbij tevens aandacht zal worden besteed aan de vraag waarom de fiscale strafbeschikking niet (vaker) ten tonele verschijnt. Daarna zal aandacht worden besteed aan de vraag of een transactie voor een fiscaal delict nog steeds mogelijk is.