Dutch and English version in pdf attachment!
Beleidsruimte, knelpunten en kansen
Een grootschalige duurzaamheidstransitie in de landbouw is urgent, maar komt moeilijk op gang. Dit artikel beschrijft de beleidsontwikkelingen in de Europese Unie en Nederland ter zake, inventariseert het beschikbare en noodzakelijke beleidsinstrumentarium en geeft aan in hoeverre de regelgeving van de EU daarin voorziet. Die regelgeving is niet alleen complex, maar er is ook spanning tussen de leidende principes in de Europese Verdragen en daarmee het Unierecht over landbouw, mededinging, staatssteun en milieu. Dit leidt tot het niet effectief inzetten van het instrumentarium. De belangen van de landbouwers en consumenten worden beschermd ten koste van het algemeen maatschappelijk belang (klimaat, milieu, biodiversiteit). Voor een effectieve transitie zal in de eerste plaats het polluter pays-principe beter moeten worden toegepast in de vorm van normering en beprijzing van milieuschade, naast vergroening van de landbouwsubsidies. Om hun eigen verantwoordelijkheid hierbij te nemen moeten landbouwers, hun afnemers en andere ketenpartijen aanvullende afspraken kunnen maken over prijstoeslagen voor duurzaam werkende landbouwers. Op diverse punten werkt de Europese regelgeving nog belemmerend en is verbetering nodig. Het Europese recht biedt zeker ook kansen.2Een Engelse versie van dit artikel is te vinden is op de internationale website van de uitgever. De voetnoten bevatten links naar de relevante websites en literatuur.