1. Inleiding
Cryptovaluta heeft een vaste plek veroverd in onze economie. De
reguliere poortwachters zoals banken, betaaldienstverleners en
accountantsorganisaties, komen daarom in toenemende mate in
aanraking met cryptovaluta. Tegelijkertijd spelen cryptovaluta
nog steeds regelmatig een rol in witwasonderzoeken.1 Gelet op
de aan cryptovaluta verbonden risico’s, levert dat de nodige
compliance-uitdagingen op. Op grond van de vijfde anti-witwasrichtlijn
worden aanbieders van diensten voor het wisselen
tussen virtuele valuta en fiat valuta (zoals exchanges) en
aanbieders van bewaarportemonnees (crypto-instellingen)
aangemerkt als poortwachter. Vanaf implementatie in nationale
regelgeving, vallen deze instellingen binnen het bereik van de
Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme
(Wwft).2 Crypto-instellingen moeten op basis daarvan
voldoen aan de kernverplichtingen uit de Wwft en tevens
beschikken over een integere en beheerste bedrijfsvoering. Voor
crypto-instellingen geldt een registratieverplichting bij De
Nederlandsche Bank (DNB). Het wetsvoorstel tot implementatie
van de vijfde anti-witwasrichtlijn is op dit moment nog steeds in
behandeling bij de Eerste Kamer. Deze ontwikkelingen impliceren
dat crypto-instellingen in toenemende mate deel gaan
uitmaken van het reguliere financiële stelsel. De kans bestaat
dat hieraan vertrouwen wordt ontleend door andere instellingen
en consumenten. De vraag rijst welke impact de registratieplicht
heeft op de kwetsbaarheden voor witwasrisico’s van
crypto-instellingen. In dit artikel gaan wij in op dit vraagstuk.
Wij bespreken daartoe kort wat witwassen inhoudt en onder
welke omstandigheden aan het gebruik van cryptovaluta
witwasrisico’s kleven (paragraaf 2). Vervolgens bespreken wij
wat de gevolgen zijn van de registratie van crypto-instellingen
(paragraaf 3). We sluiten af met een conclusie en vooruitblik
(paragraaf 4). Wat cryptovaluta zijn en welke partijen precies
onder de regelingen vallen, bespreken wij niet in dit artikel.
Verwezen wordt naar eerdere publicaties hierover